Dự án Trụ sở Bộ Công an số 44 Yết Kiêu là một trong số các dự án hiện đại hóa lực lượng Công an nhân dân theo tinh thần Nghị quyết 12-NQ/TƯ ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị về “đẩy mạnh xây dựng lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới”.

Dự án có ý nghĩa hết sức quan trọng trong công cuộc bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đồng thời mang yếu tố truyền thống suốt quá trình lịch sử 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của lực lượng Công an nhân dân, nên ngay từ khi bắt đầu cũng như trong suốt quá trình thực hiện dự án các đồng chí lãnh đạo Bộ, lãnh đạo thành phố Hà Nội đặc biệt quan tâm, sẻ chia và lãnh đạo, chỉ đạo sát sao việc tổ chức thực hiện đảm bảo tuân thủ chủ trương của Đảng, chính sách Pháp luật, quy định của Thành phố và đưa dự án vào danh mục công trình trọng điểm của thành phố Hà Nội.

Với nhiệm vụ cần phải thực hiện thu hồi khoảng 3.677,30m2 đất (không bao gồm diện tích đất ngõ đi ngõ Hàng Lọng), thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với 57 chủ sử dụng nhà, đất thuộc phường Nguyễn Du (trong đó có 54 hộ gia đình, cá nhân và 03 tổ chức), ngày 29/6/2023, UBND quận đã phê duyệt Kế hoạch tổng thể số 1130/KH-BQLDA-UBND triển khai, tổ chức thực hiện công tác GPMB dự án Trụ sở Bộ Công an số 44 Yết Kiêu với mốc thời gian ban hành Thông báo thu hồi đất là ngày 28/6/2023, theo đó dự kiến ban hành Quyết định thu hồi đất và Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư vào ngày 27/12/2023 đảm bảo điều kiện sau 180 ngày kể từ ngày ban hành Thông báo thu hồi đất được quy định tại Điều 67 Luật Đất đai 2013.

Tuy nhiên, theo yêu cầu tiến độ gấp rút về tiến độ cấp trên giao, UBND quận đã đặt mục tiêu phấn đấu hoàn thành công tác GPMB dự án trong năm 2023. Theo đó, để đủ điều kiện ban hành Quyết định thu hồi đất và Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trước 180 ngày kể từ ngày ban hành Thông báo thu hồi đất (ngày 28/6/2023) được quy định tại Điều 67 Luật Đất đai 2013 thì cần phải nhận được sự đồng thuận của 100% chủ sử dụng nhà đất trong diện bị thu hồi đất để thực hiện dự án. Không chỉ vậy, về chủ trương thực hiện dự án ngoại trừ các thông tin liên quan đến đền bù, giải phóng mặt bằng của dự án không thuộc danh mục bí mật nhà nước đã được trích sao để niêm yết công khai theo quy định, các thông tin còn lại của dự án đều thuộc danh mục bí mật nhà nước cấp độ "Mật", không được phép công khai, nên thời điểm ban đầu khi triển khai thực hiện công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, nhiều trường hợp trong diện thu hồi đất có phản ứng không đồng tình, ủng hộ việc đền bù, giải phóng mặt bằng, không tham gia họp dân, treo băng rôn, khẩu hiệu phản đối dự án, cũng như gặp phải một số khó khăn:

- Nguồn gốc sử dụng đất chủ yếu là các hộ đang thuê nhà thuộc sở hữu nhà nước; các hộ gia đình đã mua nhà theo Nghị định 61/NĐ-CP của Chính phủ và đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; một số các hộ sử dụng nhà, đất không có giấy tờ, có nguồn gốc từ cơ quan, đơn vị trước đây (nay đã giải thể) chưa thực hiện bàn giao cho cơ quan quản lý nhà, đất và địa phương.

- Về cơ sở hạ tầng, nhà ở qua nhiều năm phát triển cũng đã được xây dựng kiên cố, khang trang; dân cư khu vực sinh sống ổn định từ nhiều năm, qua nhiều nhiều thế hệ. Các thửa đất trong phạm vi thu hồi để thực hiện dự án thuộc tuyến phố Nguyễn Du, phố Lê Duẩn, có vị trí đắc địa với cơ sở hạ tầng thuận lợi, giao thông thuận tiện dễ tiếp cận các khu phố trung tâm; vị trí kinh doanh sầm uất, khả năng sinh lời cao; giá cho thuê mặt bằng với khá cao, theo đó mang lại một nguồn thu nhập ổn định hàng tháng cho các chủ sử dụng nhà đất.

Xác định đây là dự án đầu tư công, dự án trọng điểm của UBND Thành phố phục vụ mục đích an ninh quốc phòng, với quyết tâm chính trị cao của Quận ủy, chính quyền quận và MTTQ và các đoàn thể, hệ thống chính trị từ quận đến phường đã không ngừng nỗ lực, cố gắng không mệt mỏi, đổi mới sáng tạo, phát huy hiệu quả công tác dân vận, nhất là dân vận chính quyền trên cơ sở gần dân, trọng dân, vì lợi ích của dân, “đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà, rà từng đối tượng” và đã mang đến thành công đó là các chủ sử dụng nhà, đất đồng thuận với dự thảo phương án - đảm bảo đủ điều kiện để UBND quận ban hành Quyết định thu hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trước thời hạn 180 kể từ khi ban hành thông báo thu hồi đất theo quy định tại Điều 67 Luật đất đai 2013. Đến ngày 29/12/2023, 100% các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân cam kết nhận tiền và bàn giao mặt bằng, UBND quận đã ban hành Quyết định thu hồi đất và Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư với tổng số tiền là ≈ 907,27 tỷ đồng.

Đến thời điểm hiện nay, công tác giải phóng mặt bằng dự án cơ bản đã hoàn thành. Đánh giá lại quá trình trực tiếp thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, quận Hai Bà Trưng rút ra được bài học kinh nghiệm như sau:

Trước hết, có thể nhận thấy, chính sách được các cơ quan có thẩm quyền áp dụng đối với dự án đã minh chứng hiện thực rõ nét việc đưa Nghị quyết số 18 ngày 16/6/2022 của BCH Trung ương về "Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao" vào cuộc sống. Các cơ chế, chính sách áp dụng cho dự án này đã  cụ thể hóa nội dung của Nghị quyết, đó là “Lợi ích của các bên liên quan trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất, cũng như đời sống, sinh kế của người có đất bị thu hồi được quan tâm và bảo đảm tốt hơn”, với quan điểm “Nhà nước thu hồi đất để sử dụng vào các mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo quy định của pháp luật, bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch” - đây là yếu tố quan trọng nhất để làm cơ sở tuyên truyền vận động, tạo sự đồng thuận của nhân dân.

Thứ hai, phải xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện có tính khả thi, sát với thực tiễn, phân công trách nhiệm rõ ràng, có thời hạn hoàn thành cụ thể, làm cơ sở để thường xuyên kiểm tra, giám sát, kiểm soát việc tổ chức thực hiện, kịp thời điều chỉnh những bất cập cho phù hợp với diễn biến tình hình thực tế; quán triệt kỷ luật, kỷ cương công vụ của đội ngũ  cán bộ, công chức làm nhiệm vụ, tuyệt đối không có hành vi sách nhiễu, phiền hà, vụ lợi cá nhân, tạo điều kiện tối đa nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người dân trong diện bị thu hồi đất thực hiện dự án.

Thứ ba, Quận ủy, chính quyền quận và MTTQ, đoàn thể quận Hai Bà Trưng luôn coi công tác dân vận là nhiệm vụ quan trọng đi trước, mở đường, là “giải pháp mềm” có tính quyết định giúp thay đổi quan điểm và ý thức nhân dân về giá trị, lợi tích của dự án cần giải phóng mặt bằng, cũng như đưa chủ trương, chính sách GPMB đến gần hơn với người dân, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, tạo sự đồng thuận từ phía Nhân dân trong chấp hành chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước. Trong giai đoạn đầu, khi chủ sử dụng đất chưa nắm rõ, hiểu sâu về mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc đầu tư thực hiện dự án đã dẫn đến chưa phối hợp với cơ quan chức năng. UBND quận đã chỉ đạo UBND phường, các đơn vị, phòng ban chức năng phối hợp cùng Công an quận, Công an phường tổ chức rà soát, thống kê đầy đủ tình hình nhân khẩu, hộ khẩu, nhân thân của từng trường hợp trong diện thu hồi đất để phân loại theo từng nhóm (đảng viên, cán bộ Công an, công chức, viên chức tại các cơ quan, đơn vị nhà nước, kinh doanh, buôn bán,...). Nhờ sự kiên trì, bền bỉ, phối hợp nhiều lực lượng, nhiều các cơ quan, nắm chắc diễn biến tình hình, tâm tư nguyện vọng của người dân bị thu hồi đất, từ đó có phương pháp tuyên truyền, vận động cụ thể nhằm thay đổi quan điểm, ý thức của người dân, xây dựng lòng tin và sự ủng hộ của nhân dân công trong công tác giải phóng mặt bằng của dự án.

Có thể khẳng định công tác đền bù, giải phóng mặt bằng thực hiện dự án Trụ sở Bộ Công an số 44 Yết Kiêu, thành phố Hà Nội phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước về hiện đại hóa lực lượng Công an nhân dân, góp phần triển khai có hiệu quả Nghị quyết số 12-NQ/TW ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị, quá trình thực hiện đảm bảo chặt chẽ, công khai, minh bạch, tuân thủ đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật, cơ chế, chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đảm bảo thỏa đáng, hài hòa giữa lợi ích của nhà nước và lợi ích chính đáng, hợp pháp của người dân. Nhờ đó, được 100% người dân đồng tình, ủng hộ, công tác đền bù, giải phóng mặt bằng đã hoàn thành vượt tiến độ đề ra tại Quyết định số 35/QĐ-TTg ngày 09/5/2023 của Thủ tướng Chính phủ và đến nay chưa có dự án giải phóng mặt bằng nào trên địa bàn quận Hai Bà Trưng nói riêng, thành phố Hà Nội nói chung có quy mô tương tự hoàn thành trước thời hạn 180 ngày như dự án Trụ sở Bộ Công an số 44 Yết Kiêu, thành phố Hà Nội.

Nguồn: Trang Thông tin điện tử quận HBT